Εμβόλια σε ενήλικες;

Τα εμβόλια αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία ελάττωσης των λοιμώξεων σε όλο τον κόσμο. Στην πραγματικότητα αποτελούν την αιτία της εξαφάνισης της ευλογιάς (το τελευταίο κρούσμα αναφέρθηκε το 1963). Με τη χρήση τους έχει επιτευχθεί μεγάλη βελτίωση της παιδικής νοσηρότητας αλλά και θνητότητας από λοιμώξεις όπως η ιλαρά, η ερυθρά, ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος της γρίπης και άλλα. Σε περιοχές ανά τον κόσμο όπου δεν ακολουθείται πιστά η οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τους εμβολιασμούς εμφανίζονται τακτικά επιδημίες από ασθένειες οι οποίες θα μπορούσαν σε μεγάλο ποσοστό να προληφθούν. Ταυτόχρονα, τα εμβόλια αποτελούν ένα ισχυρό όπλο που ελαττώνει σημαντικά τη μεταδοτικότητα των λοιμωδών νοσημάτων μέσω της ύπαρξης ανοσίας σε πολλά μέλη της κοινότητας.

Για τα παιδιά υπάρχει το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού, το οποίο είναι υποχρεωτικό να ακολουθούν όλα τα παιδιά από τη γέννησή τους. Γι’ αυτό και κάθε παιδί μετά τη γέννησή του παραλαμβάνει και το ατομικό βιβλιάριο υγείας στο οποίο υπάρχει το πρόγραμμα εμβολίων που πρέπει να κάνει τα επόμενα χρόνια.

Δε συμβαίνει όμως το ίδιο με τους ενήλικες, κυρίως επειδή το ανοσοποιητικό τους σύστημα τους επιτρέπει να ανταποκρίνονται καλύτερα τόσο σε ιογενείς όσο και σε μικροβιακές λοιμώξεις. Αυτό όμως δε σημαίνει πως κάποιες από τις λοιμώξεις δεν μπορούν να προληφθούν. Ως παράδειγμα μπορούμε να δώσουμε τη γρίπη, η οποία υπολογίζεται ότι στοίχισε τη ζωή σε περίπου 300-350 συμπολίτες μας τα τελευταία 2 χρόνια σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα και πιστοποιημένα περιστατικά. Στην πραγματικότητα, ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος, αλλά το πραγματικό του μέγεθος δεν μπορεί να υπολογισθεί με ακρίβεια λόγω της δυσκολίας στην αναγνώριση των περιστατικών γρίπης και των προβλημάτων στην καταγραφή τους. Παρόμοια στοιχεία θα μπορούσα να παραθέσω και για την πνευμονία, τη μηνιγγίτιδα και τη σηψαιμία από τον πνευμονιόκοκκο. Εκεί όμως τα νούμερα είναι πραγματικά μεγάλα.

Από τη άλλη, υπάρχουν ασθένειες οι οποίες δεν οδηγούν στον θάνατο, αλλά ελαττώνουν την ποιότητα ζωής. Παράδειγμα αποτελεί ο έρπης ζωστήρας ο οποίος μπορεί να προκαλέσει σημαντικό πόνο τόσο κατά την εκδήλωσή του όσο και μετά την αποδρομή της οξείας βλάβης (μια κατάσταση που ονομάζεται μεθερπητική νευραλγία) και απαιτεί ισχυρά αναλγητικά ή ακόμα και αντικαταθλιπτικά ή αντιεπιληπτικά φάρμακα για την αντιμετώπισή του. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα εμβόλια τα οποία φαίνεται ότι μπορούν να ελαττώσουν τη συχνότητα εμφάνισης σοβαρών χρόνιων ασθενειών (όπως η λοίμωξη από τους ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων που προκαλούν κονδυλώματα και καρκίνο του τραχήλου της μήτρας).

Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται τα εμβόλια που συστήνεται να γίνονται σε ενήλικες κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Εκτός από αυτά υπάρχουν και άλλα εμβόλια τα οποία όμως συστήνονται κυρίως όταν επίκειται κάποιο ταξίδι σε περιοχές της υφηλίου που πλήττονται από επιδημίες ή όπου κάποια μικρόβια ενδημούν (πχ εμβόλιο κατά της χολέρας).

* Υπάρχει το τριπλό (DTaP) εμβόλιο που περιέχει αντιγόνα και για τα τρία μικρόβια και το διπλό (DT) εμβόλιο που περιέχει αντιγόνα για τον τέτανο και τη διφθερίτιδα.

** Μόνο για τις γυναίκες προς το παρόν.